Baryt (BaSO4) jest minerałem z grupy siarczanów, występującym w żyłach kruszcowych. Charakteryzuje się dużą gęstością (4,48 g/cm3), do czego nawiązuje jego nazwa – z języka greckiego „baros” oznacza „ciężki”. Minerał ten ma biały kolor, który w zależności od domieszek innych związków może zmieniać się na szary, niebieskawy lub żółty.
Baryt nie rozpuszcza się w wodzie, jest stabilny chemicznie, nie wchłania się z przewodu pokarmowego i co najważniejsze – silnie pochłania promieniowanie rentgenowskie, dzięki czemu od dawana z powodzeniem jest stosowany jako środek kontrastujący w rentgenodiagnostyce przewodu pokarmowego. Prekursorem badań tego typu był Walter Bradford Cannon, który w 1898 roku opublikował wyniki swoich doświadczeń na zwierzętach z wykorzystaniem mieszaniny soli i metali ciężkich, podawanej w żelatynowych osłonkach. Początkowo baryt wraz z bizmutem wykorzystano również do wykonania angiogramu, jednak obecnie stosuje się w tym przypadku jodowe środki kontrastujące.
Siarczan baru charakteryzuje się bardzo dobrą tolerancją. Po jego podaniu pacjenci mogą doświadczyć nudności i wymiotów lub zaparć albo reakcji alergicznych takich jak rumień, świąd, pokrzywka, które występują rzadko. Z badań wynika, że łagodne zdarzenia niepożądane mają miejsce 1 raz na 750 000 badań, a cięższe powikłana – 1 raz na 2 500 000 badań.
W literaturze można znaleźć wzmianki o nielicznych przypadkach zatrucia metalicznym barem, które jest efektem podania baru niedostatecznej jakości i zanieczyszczonego. Zatrucie to objawia się ostrą biegunką, wymiotami, może prowadzić do hipokaliemii, a w razie nieudzielenia odpowiedniej pomocy – do śpiączki lub śmierci. Są to jednak incydentalne, skrajne przypadki.
